Gezondheid Geheugen Samenleving Individu Lichaam

Zelfstandig wonen en mobiliteit

 

Auteur: Yvonne Witter


 

Langer zelfstandig wonen is een wens van de meeste ouderen. Door de toename van de diversiteit aan woonvormen, door voorzieningen op het terrein van wonen (zoals aanpassingen), zorg (zoals thuiszorg en welzijn (zoals mogelijkheden tot participatie) is dit makkelijker te realiseren. Zelfstandig wonen is wat de meeste ouderen willen. Door een breed aanbod van voorzieningen op het terrein van wonen, zorg en welzijn is dit voor meer mensen bereikbaar geworden. Goed en toegankelijk openbaar vervoer, welzijnsvoorzieningen in de buurt, zoals maaltijden, klussendiensten en ontmoetingscentra en een veilige woonomgeving zijn belangrijke voorwaarden.

Woonvormen

 
Kangoeroewoningen
Kangoeroewoningen zijn aan elkaar gekoppelde, zelfstandige woningen of wooneenheden met een inpandige verbinding voor ouderen of mensen met een beperking en hun familie leven. DeVROM-raad (2002) beschrijft drie verschillende manieren waarop een kangoeroewoning kan worden
vormgegeven:
  1. Twee woongedeeltes binnen een woning die met elkaar zijn verbonden en als één geheel worden verhuurd.
  2. Een bovenwoning en een benedenwoning waarbij de kinderen of verzorgers in de bovenwoning wonen en de ouderen/zorgbehoevenden in de benedenwoning
  3. Twee woningen in hetzelfde portiek.
De kangoeroewoning bestaat uit twee zelfstandige woningen, ook wel de buidelwoning (voor dehulpbehoevende) en hoofdwoning (voor de zorgverlener) genoemd. Kangoeroewoningen kunnenbinnen de bestaande woningvoorraad of binnen nieuwbouw worden gerealiseerd.
Kangoeroewoningen zijn ontwikkeld door zowel woningcorporaties als particulieren. In Nederlandstaan enkele honderden woningen die als kangoeroewoning in gebruik zijn (Steenbergen, 2005).
 
Woongroepen
Er zijn al minstens 1.000 projecten gemeenschappelijk wonen in Nederland, waarvan ongeveer 500 woongroepen specifiek voor ouderen, waarvan meer dan 50 voor oudere migranten. Niet alleen de belangstelling groeit, ook worden de woongroepen steeds diverser van samenstelling. Zo zijn er groepen voor homo-ouderen, voor spirituele ouderen, maar ook woongroepen voor meerdere leeftijden, woongroepen voor mensen met ecologische interesse en natuurlijk woongroepen voor mensen met eenzelfde etnische achtergrond. Verder komen er steeds varianten op het groepswonen, zoals het gestippeld wonen. Bij gestippeld wonen zijn de wooneenheden verspreid over een appartementengebouw. Het is een flexibele vorm van gemeenschappelijk wonen. De groep kan krimpen en groeien. En kan desgewenst ook zelf zorg- en welzijnsdiensten gecoördineerd inkopen.
De Woningbouwvereniging Gelderland (WBVG) is helemaal gespecialiseerd in gemeenschappelijk wonen.
De woongroepen zijn in het gehele land te vinden, hoewel het merendeel in steden. In Amsterdam zijn al meer dan vijftig woongroepen van ouderen. Ook het aantal woongroepen voor oudere migranten neemt toe. Er zijn twee woongroepen voor Marokkaanse ouderen (Dar es Salaam in Den Haag en El Andaluz in Amsterdam), diverse Surinaamse, Chinese, Antilliaanse en Turkse woongroepen. Het kenniscentrum Woonsaem richt zich op Gemeenschappelijk Wonen voor Oudere migranten is bedoeld om oudere migranten te ondersteunen met het realiseren van een woongroep. Het duurt vaak 7-9 jaar voordat een woongroep is gerealiseerd. Het vinden van een geschikte locatie is vaak een probleem.
 
Lees meer:
www.kcwz.nl;
Mantelzorgwoning
De mantelzorgwoning is een compleet verplaatsbaar huis, met daarin een hal, een woonkamer met open keuken, een slaapkamer en ruime badkamer met toilet. De woning wordt meestal in de tuin/op het erf van de mantelzorger geplaatst. De mantelzorgwoning is in totaal 54 m² groot, 9 bij 6 meter. Er zijn verschillende voorzieningen aanwezig, zoals tilhulpmiddelen en ICT-aanpassingen.De nieuwe Wet ruimtelijke ordening (wro) kent sinds de invoering in 2008 een ‘soepele’ planologische ontheffing voor zorgbehoevenden met mantelzorg. Particulieren kunnen zelf een mantelzorgwoning aanschaffen. Soms kopen corporaties een mantelzorgwoning.In Oirschot staat een modelwoning.
www.pasaan.nl
www.kcwz.nl
 
Thuishuis
Een Thuishuis is een huis waar ouderen die eenzaam zijn of dreigen te vereenzamen met leeftijdgenoten samen kunnen wonen. Vrijwilligers ondersteunen hen waar gewenst. Er zijn tientallen initiatieven. In 2011 opent het eerste thuishuis de deuren.De woning staat in een gewone buurt en huisvest maximaal zeven alleenstaande ouderen uit die buurt. Ze hebben de privacy van eigen woonruimte, maar ook de gemeenschappelijkheid van ruimtes waar gekookt, gezeten en gehobbyd kan worden. Hoewel activiteit en participatie in het huis en daarbuiten worden gestimuleerd, staat individuele vrijheid voorop: niets moet.
 
Kleinschalig wonen
'Kleinschalig wonen' is een woonvorm voor een kleine groep mensen, die intensieve zorg en ondersteuning nodig hebben, samen in een groepswoning leven. De nadruk ligt op het zo normaal mogelijk kunnen blijven wonen in een kleinschalige setting. Er worden in Nederland voor allerlei doelgroepen kleinschalige woonvormen opgezet door particulieren, zoals kleinschalig wonen voor mensen met een niet-aangeboren hersenletsel, mensen met dementie, kinderen met autisme, mensen met een beperking enzovoort. Maar zorgorganisaties zetten ook kleinschalige woonvormen op, bijvoorbeeld als deel van een bestaand verzorgings- of verpleeghuis.
www.kcwz.nl
www.wonenmetdementie.nl
www.kleinschaligwonen-nh.nl
 
Levensloopbestendige woningen
'Levensloopgeschikte woningen' is het overkoepelende begrip voor woningen die geschikt zijn of eenvoudig geschikt zijn te maken voor bewoning tot op hoge leeftijd, ook in geval van fysieke handicaps of chronische ziekten van bewoners. Levensloopgeschikte woningen (ook wel 'levensloopbestendige woningen' genoemd) zijn er in verschillende gradaties en voor verschillende doelgroepen, bij nieuwbouw en verbouw (Bron: KCWZ).
www.thuisinwelzijn.nl
www.kcwz.nl