Dementie en Alzheimer

Auteur: Frans Verhey

Inleiding

Het woord dementie betekent letterlijk: zijn geest verliezen (mens = geest, Latijn). Onvermogen de eigen gedachten te sturen en niet meer kunnen putten uit het reservoir van herinneringen uit het voorbije leven is een van de meest ingrijpende bedreigingen die een mens kan overkomen. Tegelijkertijd is dementie de meest voorkomende psychische stoornis op oudere leeftijd.
Lees meer

Wat is dementie?

Men spreekt van dementie als wordt voldaan aan de criteria van de Diagnostic and Statistical Manual for Mental Disorders, de DSM-IV. Kort samengevat houden die in dat naast een geheugenstoornis ook een andere stoornis in de cognitieve functies moet bestaan, beide ernstig genoeg dat daardoor het functioneren bemoeilijkt wordt.
Lees meer

Stadia van dementie

De meeste aandoeningen die dementie veroorzaken ontstaan geleidelijk en zijn langzaam progressief. Men onderscheid meestal een voorstadium, voordat sprake is van dementie, een licht-matig ernstig stadium, en een ernstig stadium. De ernst van deze stadia bepaalt in belangrijke mate de zorgafhankelijkheid.

Voorstadium (prodromale stadium)

Voordat sprake is van dementie omschreven, doen zich subtiele veranderingen in het psychisch functioneren voor: het prodromale stadium.
Lees verder

Lichte tot matig-ernstige dementie

Bij lichte dementie begint de zelfredzaamheid te verminderen en wordt enige begeleiding noodzakelijk. De eerste problemen doen zich voor in maaltijd bereiden, opbellen, boodschappen doen en met geld omgaan. Zelfverzorging verloopt nog ongestoord.
Lees verder

Ernstige dementie

Uiteindelijk treedt een toestand op, waarin opname in een verpleeghuis onvermijdelijk is geworden, omdat aan de zorgbehoefte thuis niet meer kan worden voldaan.
Lees verder

Vergeetachtigheid komt niet altijd door dementie, maar kan door verschillende andere aandoeningen worden veroorzaakt. Vooral depressiviteit, verminderd zelfvertrouwen(bijvoorbeeld door angst voor dementie), ofgezondheidsproblemen kunnen leiden tot vergeetachtigheid. Men kan informatie doorgaans ook beter onthouden (en herinneren) naarmate men er meer tijd en aandacht aan besteedt, en zich prettiger voelt.

Vergeetachtig of dement?

Voor de diagnose dementie is veel informatie nodig. Op een geheugenpolikliniek proberen verschillende specialisten eerst te achterhalen of er echt sprake is van duideljke vergeetachtigheid. Daarna proberen ze het antwoord op de volgende vier vragen te vinden:

1. Is de werking van het geheugen blijvend minder dan op grond van leeftijd verwacht kan worden?

2. Zijn er naast het geheugen nog andere psychische functies gestoord?

3. Leidt de vergeetachtigheid blijvend tot duidelijke problemen in het functioneren?

4. Is de verwardheid niet door een lichamelijke ziekte veroorzaakt?

Als al deze vragen duidelijk met ja beantwoord kunnen worden is er mogelijk sprake van dementie.

Bij het vaststellen van dementie wordt meestal aan de volgende facetten aandacht besteed: het cognitief functioneren, gedragsproblemen en het functioneren in de dagelijkse situatie, het lichamelijk functioneren, nader onderzoek van de hersenen, en een zorgonderzoek (belasting en belastbaarheid van de mantelzorger(s)).